Groene waterstof hebben we nu nog niet in overvloed, maar met de opkomst van grote windparken op zee zal de behoefte aan groene waterstof en dus ook de productie ervan enorm toenemen de komende jaren. We gaan een revolutie zien die vergelijkbaar is met de uitvinding van de stoommachine of de introductie van de brandstofauto. Als voorbeeld hoe snel het kan gaan: rond 1900 was het grootste probleem op de openbare weg in New York City paardenpoep. Een paar jaar later hoorde je niemand er meer over.
Zeg ik dan dat batterij-auto’s geen toekomst hebben? Allerminst. Batterij-auto’s en waterstof-auto’s zullen straks overal naast elkaar op de weg rondrijden. Heel veel ritten kunnen namelijk zonder waterstof, dat vooral een grotere actieradius biedt en snel getankt kan worden. Dat zal voor taxi’s, politie en zwaarder transport maar ook schepen en vliegtuigen een uitkomst bieden.
Een ander aspect dat vaak wordt vergeten is dat waterstof ons echt kan helpen de zero emissie energie transitie te maken EN deze betaalbaar te maken. Daar begon ik net al mee. We zullen energie in grote hoeveelheden (voor de winter, export, gebruik elders) moeten opslaan. Daar zijn batterijen en met name ons elektriciteitsnetwerk niet of in zeer beperkte mate geschikt voor, zeer zeker als grote afstanden en of grotere perioden moeten worden overbrugd.
Daar gaan we weer. Het zoveelste stukje waarin voorkeur wordt gegeven aan “elektrische auto” boven waterstof auto. Ik zal kort zijn (wederom)
1. Men spreekt van “elektrisch versus waterstof” Waterstof = Elektrisch
2. Met zevenmijlslaarzen komt men tot de conclusie dat waterstof infrastructuur naast toepassing voor mobiliteit vrij weinig andere mogelijkheden biedt. Het tegenovergestelde is waar! Waterstof vervult een belangrijke rol in power to gas oplossingen en absorptie van overtollige (duurzame) energie, buffering dus. Daarnaast kan waterstof over grote afstanden (verre windmolenprojecten) zonder enig transportverlies door pijpleidingen worden vervoerd.
3. De snelheid van tanken is en blijft voorlopig bij waterstof veel sneller dan bij batterijen.
4. Zwaar transport wordt, wederom, geheel buiten beschouwing gelaten. Citeer me gerust. Mijn voorspelling is: “batterij voertuigen zullen benzine wagens volledig gaan vervangen en waterstof wagens zullen geheel de plaats in gaan nemen van diesel mobiliteit.”
5. Ambulances, taxi’s, brandweer, pakketbezorgers, politie: allemaal waterstof. Maar let op! Een waterstof auto heeft ook altijd een batterij! Juist de combinatie maakt het zo sterk.
Het nationale debat duurzame energie 2016 vindt plaats bij AREA 071 in Leiderdorp.
Debaters: Remco Dijkstra – lid Tweede Kamer voor de VVD
Willem Wiskerke – campaigner klimaat en energie Greenpeace Nederland
Frauke Joester – gemeenteraadslid Leiderdorp voor Groen Links
Maya van der Steenhoven – Directeur programmabureau warme koude Zuid-Holland
Remco van der Horst – Better Energy
Key Note speaker is Marcus Rolloos, cofounder van DEOdrive, bureau voor duurzame energie oplossingen, tevens raadslid voor de VVD Oegstgeest.
Remco Dijkstra
Willem Wiskerke
Maya van der Steenhoven
Lid Tweede Kamer der Staten-Generaal voor de VVD. Woordvoerder o.a: Klimaatakkoord, beprijzen uitstoot, biobrandstoffen, duurzaamheid, circulaire economie, grondstoffen, milieuzones, luchtkwaliteit.
Campaigner Klimaat & Energie GreenPeace Nederland. Campaigner voor kolen, gas, bio-energie, hernieuwbare energie vraagstukken.
Directeur Programmabureau Warmte Koude Provincie Zuid-Holland
Remco van der Horst
Frauke Joester
Marcus Rolloos
Founder Better Energy, specialist duurzame energie opwek, windmolens & zonnepanelenparken
De komende jaren wordt er in Nederland hard gewerkt aan de uitrol van Waterstof Vulstations. Bij sommige daarvan speelt DEOdrive een actieve rol, zeker daar waar het opwekken van waterstof verbonden is aan de opwek en de opslag van duurzame energie en daardoor in hoge mate bijdraagt aan netstabiliteit, “peak shaving” en de bestrijding van grid imbalance (net onbalans).
Peak shaving
Peak shaving is een term waarmee wordt aangeduid het opvangen van (over)aanbod van elektriciteit op het net door seizoensinvloeden.
Grid Imbalance & Grid Balancing
Grid imbalance (“net onbalans”) is een 24/7 proces waarbij continu kleine (Warmte kracht Koppelingen in bijv. het Westland en gemalen van waterschappen) en grote apparaten en industriële processen (staalindustrie en dergelijke) worden in- of uitgeschakeld afhankelijk van een te groot / te klein aanbod van energie dan wel een te grote / te kleine vraag naar elektriciteit. In dit proces vindt een voortdurende handel plaats tussen aanbieders van energie en verbruikers van energie.
Helaas worden in dit proces bij harde wind en of veel zon vaak windturbines stil gezet: er is op dergelijke momenten gewoon teveel stroom op het net en of te weinig afname. Door die duurzame energie op te slaan in waterstof maken we dus ons elektriciteitsnetwerk stabieler en kunnen we meer duurzame elektriciteit opwekken èn opslaan. Dat is ecologisch èn economisch beter.
Bij voorbeeld kan een netbeheerder automatisch een gemaak inschakelen wanneer er een te groot aanbod van elektriciteit is. Of een elektrolyser van 1 MegaWatt kan worden ingeschakeld waardoor tegen geringe kosten waterstof wodt geproduceerd en opgeslagen. Daar kunnen Fuel Cell elektrische auto’s met zero emissie op rijden of het kan worden gebruik om van biogas synthetisch (CO2 neutraal) aardgas te maken en te injecteren in het aardgasnetwerk. Daardoor vermindert de CO2 uitstoot (immers niet fossiel) en wodt de afhankelijkheid van fossiel aardgas kleiner.
Hieronder een diagram dat het proces van Elektriciteit naar methaan (“aardgas”) beschrijft.
Recent reageerde iemand op ons twitter acount @DEOdrive. De discussie ging vrijwel meteen over de voor- en nadelen van een elektrische auto op batterijen versus een elektrische auto op waterstof. Deze discussie bevreemdt ons een beetje en nergens wordt deze bijna religieuze discussie heftiger gevoerd dan in Nederland. Feitelijk heeft iedere auto op waterstof óók een batterij. waterstof dient als “range extender”. En om remenergie op te slaan.
De feiten op een rij:
Een lithium-ion batterij draagt per Kg ongeveer 300 Wattuur aan energie. Waterstof bevat 33 KiloWattuur aan energie.
Een lithum-ion batterij bevat per Liter ongeveer 700 Wattuur aan energie. Waterstof bevat ongeveer 2 KiloWattuur per Liter maar dan moet je het wel onder een zeer hoge druk (700bar) opslaan.
Als je waterstof uit elektriciteit produceert, verlies je ongeveer 30% aan energie. Als je uit waterstof weer elektriciteit maakt, dan verlies je ongeveer evenveel. Je houdt onder aan de streep iets meer dan 40% over. Batterijen opladen en ontladen is veel efficiënter, beiden ongeveer 90% of hoger.
Waterstof Hykangoo
Waarom zouden sommige mensen, bedrijven en instellingen op waterstof willen rijden?
Bedrijven en instellingen noemen wij er nadrukkelijk bij omdat de discussie vaak vanuit de privé-ik wordt gevoerd. Zoals: “Ik kan s’ nachts gewoon mijn auto opladen en ik rijd elke dag 50 Km heen en weer naar mijn werk”. Iets beter maar ook niet een antwoord op alle vragen is: “80% van alle ritten in Nederland betreft 50Km of minder”. Voor wie geldt dat dan, vragen wij ons af. Vandaar het zakelijk gebruik. Kijken wij naar onze relaties, dan valt op dat men dagelijks 350 Km rijdt. zelden meer, zelden minder. Een Tesla kan dat ook, zou je zeggen. Maar daar zit meteen een van de knelpunten. We hebben het vaak over bestelbussen en kleine tot zwaardere trucks. Die zijn op batterijen nauwelijks verkrijgbaar. Hoe komt dat? Een bestelbus of vrachtwagen op batterijen laten rijden stelt je voor een paar uitdagingen:
het gewicht van de batterijen
de inhoud van de batterijen
de kosten van de batterijen
hoe ga je een enorm groot (zie 1 en 2) batterijn pakket snel opladen?
houd er rekening mee dat een vrachtwagen zomaar 350KiloWattuur aan energie nodig heeft om een redelijke actieradius te verkrijgen. En als je snellaadt (50kW) dan kost het 7 uur om deze op te laden.
Snellaadstations
Toen het Fastned station in mijn woonplaats (Oegstgeest) werd geopend langs de A44 was ik -geloof het of niet- stomtoevallig net een BWM i3 aan het snelladen. Dat ging heel goed en snel. de i3 heeft een batterij van 10kWh. Eigenlijk was het een dag voro de opening en ik raakte ingesprek met een aanwezige journalist. Hij vertelde me dat Michiel Langezaal van Fastned er zo aankwam. Ik besloot te wachten voor een kennismaking. En geloof me, ik ben namens DEOdrive geen dominee en ik ben echt een FAN van elektrisch rijden op batterijen! Maar ik zie ook de mogelijkheden van elektrisch rijden op waterstof. Michiel stelde mij een beetje teleur. Na mijn oprechte felicitaties met de opening vertelde ik eerlijk wat wij bij DEOdrive doen en dat het vaak te maken heeft met waterstof. Hij reageerde nog net niet als gestoken door een wesp. Waterstof had tal van nadelen, zo heette het. enigszins verbaast was ik wel door deze zwart-wit benadering.
Vergelijking batterij laden en waterstof tanken
Snellaadstations
1. Snellaadstations concurreren met stroom thuis dat veel goedkoper is. Ga maar eens een BMW i3 snelladen tegen €0,60 / kWh. Een Polo Blue Motion 1.2 TDI rijdt dan goedkoper. En de auto kost de helft. Je kunt een abonnement op snelladen nemen en dan betaal je de helft. Dan nog.
2. Hybride auto’s zijn het leeuwedeel van elektrisch, sommigen kunnen niet
laden, sommige kunnen niet snelladen en de meeste hebben het niet nodig. Neem een
Outlander, die zie je relatief weinig bij Fastned, waarom zouden ze.
3. Als snelladen een succes wordt, dan krijg je files bij laadstations. Ga maar eens
een paar Tesla’s laden achter elkaar.
Waterstof Tankstations
1. Waterstof concurreert niet met thuis, thuis heb je het niet.
2. Als de elektra prijs laag is, dan kun je het decentraal goedkoop produceren en opslaan waardoor het tegen een constante prijs beschikbaar is aan de pomp.
3. Iedereen die het gemak wil van benzine/diesel, kan en wil ook wel met H2 aan
de slag. Kosten H2 vrgelijkbaar met benzine maar onderhoud auto veel lager en (CO2 / NOx) uitstoot is 0!
4. geen files aan de pomp, tanken gaat bijna net zo snel als benzine tanken.
Ik blijf fan van de BEV / EV en van Fastned! Laten we allemaal de voordelen van BEV en FCEV zien en constateren dat voor sommige (zwaardere) voertuigen waterstof waarschijnlijk de beste weg is.
DEOdrive looks forward to working with you in 2016
2015 was a very challenging yet inspiring year. Together with you we built solutions that make our world a better place and we are happy to be able to contribute to a more sustainable earth.
We are already looking forward to meeting you again and get back to work on environmentally friendly solutions that our children will be proud of. Meanwhile we wish you cheerful holidays with your loved ones and blessings and good health for 2016.
